رشته علوم ورزشی و تربیت بدنی به بررسی حرکات انسان، انواع ورزشها و مزایای ورزش برای سلامتی میپردازد. رشته علوم ورزشی و تربیت بدنی دانش نظری درباره ساختارها و سازوکارهای بدن انسان و تغذیه را با آموزش فنی درباره بهینهسازی عملکرد ترکیب میکند.
دانشجویان رشته تربیت بدنی در آلمان علاوه بر آنکه دروس مربوطه را در کلاس درس و سمینارها یاد میگیرند، واحدهای عملی را در مراکز ورزشی مختلفی مانند باشگاه، استخر، زمین دو و میدانی و زمینهای ورزشی گوناگون میگذرانند.

از مهمترین دروس رشته علوم ورزشی و تربیت بدنی میتوان به فیزیولوژی ورزشی، زیستمکانیک، یادگیری و کنترل حرکتی، تقویت و آمادگی جسمانی، فیزیولوژی و آناتومی مقدماتی بدن انسان و اصول تغذیه انسان اشاره کرد.
رشته علوم ورزشی و تربیت بدنی دانشجویان را به دانش عمومی درباره تربیت بدنی، پیشگیری از آسیبدیدگی و تحلیل تکنیکهای لازم برای آمادگی ورزشکاران حرفهای مجهز میکند. همچنین دانشجویان تواناییهای لازم را برای برنامهریزی، طراحی و انجام فعالیتهای عملی از طریق بهکارگیری رویهها و تکنیکهای مناسب به دست میآورند. دانشمندان علوم ورزشی میتوانند ارتباط بین ورزشهای مختلف و عملکرد و ساختار زیستشناختی بدن انسان را بیابند.
دانشآموختگان این رشته میتوانند به عنوان معلم ورزش، متخصص تغذیه، تحلیلگر عملکرد، مربی ورزشی، ورزشدرمانگر، مدیر مرکز تناسب اندام و متخصص آمادگی جسمانی و تقویت بدن مشغول به کار شوند.
مقطعهای مختلف رشته حرکتشناسی و تربیت بدنی
علاقهمندان تحصیل در آلمان در رشته حرکتشناسی (کینزیولوژی) و تربیتبدنی میتوانند تا مقاطع بالای این رشته در دانشگاههای آلمان تحصیل کنند. دانشجویان تحصیل مقطع کارشناسی در دانشگاههای آلمان گواهی مربی ورزشی را به دست میآورند. دانشجویان علاقهمند میتوانند در مقطع دکتری به تحقیق درباره علوم ورزشی و کینزیولوژی بپردازند.
مقطع کاردانی
دوره کاردانی رشته تربیت بدنی و کینزیولوژی دانشجویان را در سطح مقدماتی با صنعت تربیت بدنی و تناسب اندام آشنا میکند. تحصیل در مقطع کاردانی، بسته به تماموقت یا نیمهوقت بودن آموزش، معمولاً یک تا دو سال طول میکشد. دانشجویان فیزیولوژی و آناتومی مقدماتی، علوم ورزشی و روانشناسی را در کارهای کلاسی بررسی میکنند.
دانشآموختگان مقطع کاردانی کینزیولوژی میتوانند مستقیماً به عنوان مشاور ورزشی، مربی شخصی و معلم ورزش مشغول به کار شوند. همچنین با پشت سر گذاشتن دورههای آموزشی تکمیلی شایستگی لازم را برای شغلهای ماساژدرمانی و فیزیوتراپی نیز مییابند.
مقطع کارشناسی
دوره کارشناسی رشته تربیت بدنی و حرکتشناسی معمولاً چهار سال طول میکشد و دانشجویان مقطع کارشناسی حرکات انسان و ورزشهای مختلف را در سطحی پیشرفتهتر از دانشجویان کاردانی بررسی میکنند. دانشجویان کارشناسی یاد میگیرند که مربیان تناسب اندام، معلمان ورزش و درمانگرها چگونه از ورزش به عنوان نوعی درمان بهره میگیرند.
کارهای کلاسی موضوعاتی مانند اصول مهارتهای حرکتی، سلامتی بانوان و ورزش در طول عمر و فیزیولوژی ورزشی را پوشش میدهد. تمرکز در این دوره بر فیزیولوژی یکپارچه، تربیت بدنی و رهبری سلامت و تناسب اندام است.
دوره کارشناسی بهترین انتخاب برای دانشجویانی است که میخواهند مجوز لازم برای تبدیل شدن به مربی ورزشکاران حرفهای یا معلم ورزش را به دست بیاورند. دانشآموختگان مقطع کارشناسی میتوانند در کلینیکها و باشگاههای محله مشغول به کار شوند یا نقشهای تخصصیتر و آموزشمحورتری را نسبت به کاردان تربیت بدنی به عهده بگیرند.

مقطع کارشناسی ارشد
بسیاری از مدیران ورزشی و مربیان آینده مدرک کارشناسی ارشد در رشته کینزیولوژی و تربیت بدنی دارند. این دوره معمولاً دو تا سه سال طول میکشد و جنبههای بالینی علوم ورزشی، حرکتشناسی و فیزیولوژی را پوشش میدهد. همچنین دانشجویان با تحصیل مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاههای آلمان مباحث طب ورزشی پیشرفته را نیز میآموزند.
کارهای کلاسی موضوعاتی مانند بیومکانیک پیشرفته حرکات انسان، مباحث تربیت بدنی ورزشکاران و تاریخ و فلسفه ورزش را پوشش میدهد. تمرکز در این دوره بر مدیریت ورزشی، فیزیولوژی ورزشی و طب ورزشی است.
دوره کارشناسی ارشد رشته تربیت بدنی و کینزیولوژی دانشجویان را برای استخدام به عنوان مربی تربیت بدنی و آمادگی جسمانی، مدیر برنامههای ورزشکاران حرفهای و متخصص فیزیولوژی ورزش آماده میکند. مدرک کارشناسی ارشد غالباً حداقل مدرکی است که متقاضیان شغلهای مدیر ورزشی یا مربی حرفهای باید داشته باشند. دانشآموختگان مقطع ارشد میتوانند تحصیلاتشان را در مقطع دکترا رشته تربیت بدنی و کینزیولوژی ادامه بدهند.
مقطع دکترا
دانشجویان علاقهمند به پژوهش، آموزش و دیگر موضوعات پیشرفته تربیت بدنی و حرکتشناسی میتوانند به تحصیل دکتری در آلمان ادامه بدهند. دوره دکترا معمولاً چهار سال طول میکشد و مباحث پیشرفتهای مانند بیومکانیک، فیزیولوژی ورزشی و روشهای تحقیق کینزیولوژی را پوشش میدهد.
همچنین دانشجویان میتوانند در گرایشهایی مانند کنترل حرکتی، علم توانبخشی یا روانشناسی ورزش تخصص بگیرند. دانشجویان در پایان دوره باید رساله دکترای پژوهشمحوری را نیز ارائه بدهند. دانشآموختگان دوره دکترا برای شغلهایی کاملاً تخصصی مانند روانشناس ورزش، پژوهشگر حرکتشناسی و استاد دانشگاه آماده میشوند.
هرچند بسیاری از شغلهای فوق موقعیتی دانشگاهی است، روانشناس ورزشی میتواند در صنعت ورزش حرفهای نیز مشغول به کار شود. همچنین دانشجویان در دوره دکترا برای حرفههای مدیریت ورزشی نیز آماده میشوند.

دروس رشته تربیت بدنی در دانشگاههای آلمان
دروس رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی شناخت دانشجویان را از حرکات انسان افزایش میدهد. بدینمنظور دانشجویان مسائلی مانند برهمکنشهای عضلانی بدون استرس، حالت اندامی صحیح و تکنیکهای تربیت بدنی را در کلاسهای درس بررسی میکنند، سپس این مفاهیم را برای کمک کردن به گروههای جمعیتی خاص، مانند کودکان، بزرگسالان و سالمندان به کار میگیرند.
تعدادی از دروس رشته تربیت بدنی و کینزیولوژی در دانشگاههای آلمان عبارت است از:
- ورزش جوانان؛
- برنامههای ورزشی بزرگسالان؛
- بیومکانیک؛
- یادگیری حرکتی؛
- تمرینهای هوازی و غیرهوازی؛
- فیزیولوژی ورزش بالینی؛
- ارتوپدی؛
- روانشناسی ورزش؛
- فیزیوتراپی ورزشی
البته موارد فوق تنها چند نمونه است و برنامه درسی دانشگاهها و دورههای مختلف متفاوت است.
هرچند عنوان درسهای مشابهی در مقاطع مختلف ارائه میشود، اما مفاد آموزشی با هم تفاوت دارد. برای مثال مفاهیم درس بیومکانیک در دوره کارشناسی ارشد پیشرفتهتر و عمیقتر است.
مسیرهای شغلی احتمالی برای دانشآموختگان رشته تربیت بدنی و کینزیولوژی
بسیاری از دانشآموختگان در حرفههای مربوط به فیزیولوژی و ورزش مشغول به کار میشوند یا اصطلاحاً متخصص کینزیوتراپی میشوند. این گروه از متخصصین برنامههای ورزشدرمانی را برای بهبود سلامت درمان طراحی میکنند.
متخصص فیزیولوژی ورزشی وظیفههای زیر را به عهده میگیرد:
- درمان دردهای عضلانی مزمن؛
- انجام دادن تستهای استرس و ورزشی و
- اندازهگیری علائم حیاتی بدن مانند فشار خون، مصرف اکسیژن و … .
علاقهمندان برای به عهده گرفتن نقشهای مقدماتی در این حوزه باید حداقل مدرک کارشناسی داشته باشند. البته بسیاری از کارفرمایان نقشهای پیشرفتهتر را به دانشآموختگان کارشناسی ارشد یا دکترای تربیت بدنی میسپارند. دانشآموختگان مقاطع بالاتر از دانش عمیقتری درباره مباحث ضروری آناتومی، زیستشناسی و بررسیهای بالینی برخوردار هستند.
همچنین متقاضیان بعضی نقشهای مرتبط با تخصص فیزیولوژی ورزشی باید دوره کارآموزی مرتبط را نیز بگذرانند تا از آموزش حین خدمتی برخوردار شوند که امکان بهرهمندی از آن در کلاسهای درس وجود ندارد.

در حال حاضر متخصصان فیزیولوژی ورزشی در بسیاری از کشورها برای شروع به کار نیازی به پروانه ندارند اما بهتر است برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره پیشنیازهای دریافت پروانه با مرکز کاریابی دانشگاه مورد نظرتان مشورت کنید.
پیشبینی میشود که شغلهای مرتبط با رشته تربیت بدنی از سال 2020 تا 2030 به میزان 13 درصد افزایش پیدا کند؛ این نرخ بالاتر از متوسط نرخ رشد اشتغال پیشبینی شده در سطح ملی آلمان است. میانگین درآمد سالانه متخصصان فیزیولوژی ورزشی 280,50 دلار در سال 2020 بود.
تحصیل در رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی در دانشگاههای آلمان
بعضی دانشگاههای آلمان رشته تربیت بدنی را به زبان انگلیسی در مقطع ارشد ارائه میدهند که مهمترین و معروفترین آنها دانشگاه ورزش کلن است.
اگرچه دورههای مختلف به مباحث گوناگون مرتبط با ورزش، از قبیل اخلاق و سیاست ورزش، مدیریت، تحلیل عملکرد و سلامتی میپردازند، شاید برایتان عجیب باشد که بدانید دانشجویان اکثر دورهها هیچگونه واحد ورزشی را در برنامه درسیشان پاس نمیکنند.
بسیاری از برنامههای این رشته پژوهشمحور و غالباً چندرشتهای است؛ برای مثال دانشجویان رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی با مباحث علوم سیاسی، مدیریت کسب و کار، روانشناسی یا علوم اعصاب نیز آشنا میشوند.
بااینحال بسیاری از دانشجویان جنبه عملی دروس را نیز فراموش نمیکنند؛ دراینبین هدف بسیاری از برنامههای کارشناسی ارشد این است که دانشجویان را برای دنیای کسب و کار آماده کنند و توانمندی لازم را برای طراحی درمانها یا تربیت بدنی در دانشجویان ایجاد کنند.
پیشنیازها و شرایط اپلای
دانشگاههای آلمان معمولاً از متقاضیان تحصیل در رشته تربیت بدنی انتظار دارند که مدرکی دانشگاهی در رشتهای مرتبط داشته باشند، مثلاً در رشته علوم ورزشی یا رشتههای مرتبطی مانند زیستشناسی یا فیزیوتراپی مدرک کاردانی یا کارشناسی داشته باشند.
بسیاری از برنامههای میانرشتهای متقاضیان رشتههای گوناگونی همچون علوم اجتماعی، علوم انسانی، فلسفه، حقوق، مطالعات فرهنگی یا اقتصاد را میپذیرند.
مصاحبه یا امتحانات ورزشی معمولاً بخشی از فرآیند پذیرش در مقطع ارشد نیست، البته بعضی دانشگاهها به دنیال جذب متقاضیانی هستند که به ورزش علاقهمند باشند و در رقابتهای ورزشی صاحب تجربه باشند. متقاضیان علاوه بر مدرکهای استانداردی مانند ریزنمرات، دیپلم و مدرک زبان معمولاً باید رزومه و انگیزهنامه نیز ارائه دهند.
10 دانشگاه در رتبهبندی بینالمللی
14 دانشگاه
29 دوره به زبان انگلیسی
آخرین مهلت اپلای
ترم زمستانی بین 31 مارس تا 21 سپتامبر
ترم تابستانی بین 15 ژوئن تا 15 سپتامبر.
شهریه
حداقل: 0 یورو (17 دوره برای شهروندان کشورهای عضو اتحادیه اروپا و 16 دوره برای شهروندان کشورهای غیرعضو برگزار میشود.
حداکثر: 6840 یورو برای هر ترم (2 دوره برای شهروندان کشورهای عضو و 1 برنامه برای کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا برگزار میشود.)

پیشنیازهای زبانی
نمره آیلتس | نمره تافل | تعیین سطح کمبریج |
حداقل: 5 (2 برنامه) | حداقل: 61 (1 برنامه) | حداقل: B2 First (FCE) (4 برنامه) |
حداکثر: 7 (5 برنامه) | حداکثر: 95 (5 برنامه) | حداکثر: C1 پیشرفته (CAE) (5 برنامه) |
سوالات متداول
هزینه تحصیل در رشته تربیت بدنی در آلمان چقدر است؟
تحصیل در تمامی مقاطع در تمامی رشتهها در اکثر دانشگاههای کشور آلمان رایگان است و دانشجویان تنها باید هزینه ترم که در حدود 250 یورو میباشد را پرداخت کنند
با تحصیل در رشته تربیت بدنی در آلمان چه موقعیت های شغلی پیش رو من است؟
دانشآموختگان رشته تربیت بدنی در آلمان میتوانند به عنوان معلم ورزش، متخصص تغذیه، تحلیلگر عملکرد، مربی ورزشی، ورزشدرمانگر، مدیر مرکز تناسب اندام و متخصص آمادگی جسمانی و تقویت بدن مشغول به کار شوند.
آیا تحصیل در رشته تربیت بدنی در آلمان به زبان انگلیسی ممکن است؟
بله 29 دانشگاه در آلمان دورههای مختلف رشته تربیت بدنی را به زبان انگلیسی ارائه میکنند.